Кулун тутар 14 күнүгэр Николаев-Кииҥҥэ Мөккүөр түһүлгэтэ интеллектуальнай оонньуу тэриллэр. Кыттыыны ылаллар Мэҥэ-Хаҥалас уонна Хаҥалас улууһун хамаандалара.

Мөккүөр түһүлгэтин балаһыанньата

«Мөккүөр диэн кэннигэр хаһан да ньоҕооҕо суох буолухтаах. Этиһииттэн уратыта диэн – ол. Ньоҕоохтоох буолла – ол аата этиһии.»

Мандар Уус «Мөккүөр» («Барҕа санам, сүбэ тылым» кинигэ), 2015 с.

Аан дойдуга оонньонор мөккүөр интеллектуальнай оонньууну(дебаты) сахалыы ыытары көҕүлээһин. Мөккүөр интеллектуальнай оонньуу киһини аан дойдуну анаарар, сөптөөх информацияны булансанаатын сатаан сааһылаан этэр, мөккүһэр, тылын ылыннара, ырыыналыыр дьоҕурдарын, сатабылларын сайыннарарпедагогическай технология буолар.

Саха дьоно норуоппутдуховнай лидердэрин үлэлэрин ааҕалларын көҕүлээһин.

Буолар сирэ: Николаев-киин, Хаҥалас улууһа, Өктөм

Буолар күнэ:Кулун тутар 14 күнэ,2025 сыл;

Кыттааччылар:

• Мөккүөр түһүлгэтигэр: Мэҥэ-Хаҥалас уонна Хаҥалас улууһун хамаандалара. Хамаандаҕа 3 киһилээх буолар.
• «Аман өс» көрүүгэ: 4 кылаас үөрэнээччилэрэ (уолаттар)

I. Мөккүөр түһүлгэтэ

Кыттааччылар:

Сыала: Дьыалабыай оонньуу кыттыылаахтара тыын боппуруостарга ийэ тылларынан мөккүһэр, айымньылаахтык алтыһар, саха духовнай лидердэрин үлэлэрин ааҕар,туһанар түһүлгэлэрин тэрийии.

Мөккүөр түһүлгэтин түһүмэхтэрэ:

• Мөккүөр. Мөккүөр тиэмэтэ:
• Иккис түһүмэххэ 9-11 кылаас оҕолоругар бастакы түһүмэх түмүгүнэн балынан кыайбыт 4 хамаанда киирэр. Финал: Саха Республикатын бастакы Президенэ М.Е.Николаев «Сайдыы саҥа саҕахтара» диэн статьятыгар олоҕуран проект оҥороллор, көмүскүүллэр.

5-6 кылаастар: «Тыа сиригэр олорор ордук». Хамаандаҕа 3 уол оҕо.

7-8 кылаастар: «Интернет: киһи-аймах баайа уонна куһаҕан содула». Хамаандаҕа 3 уол оҕо.

9-11 кылаастар: «Оҥоһуу интеллект: үтүө-мөкү өрүттэрэ». Хамаандаҕа 3 уол оҕо.

Мөккүөр оскуолаҕа аналлаах аан дойдутааҕы форматынан барар (Международный школьный формат дебатов). Мөккүөр саха тылынан барар. Хамаанда биирдэ ооннньуур. Ханнык хамаанданы кытта оонньуурун, бигэргэтэр эбэтэр утарар хамаанда буоларын жеребьевканан талан ылар.

5-6 кылаас оҕолоругар остуол оонньуулара.

7-8 кылаас оҕолоругар М.Е.Николаев олоҕун, үлэтин туһунан экскурсия уонна викторина.

Оонньуу түмүгүнэн 3 кыайыылаах миэстэ тахсар, дипломнарынан, туоһу суруктарынан бэлиэтэнэллэр,«Бастыҥ онньооччу» номинация олохтонор.

Бэлэмнэнэргэ туттуллар үлэлэр:

• А.Е.Кулаковскай «Интеллигенцияҕа суруга», «Ойуун түүлэ»;
• М.Е.Николаев «Саха Республиката: XXI үйэҕэ бастакы чиэппэригэр сайдыытын суола», «Саҥа сайдыы саҕахтара» статья;
• Л.А.Афанасьев-Тэрис «Доктрина Кулаковского»;
• Б.Ф.Неустроев - Мандар Уус «Барҕа санаам, сүбэ тылым»;
• У.А.Винокурова «Биһиги, сахалар... туруулаһыы»;
• Ф.Г.Охлопков «Сахаларга саҥа сурук».
• Кулан «Тыа сирэ – ис турук биһигэ» видео.

Билсэр телефоҥҥут: 89142321172 (Пудова С.Д.)

II. Саха норуотун чулуу киһитэ, поэт, бөлүһүөк А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй күнүгэр аналлаахМэнэ-Ханалас уонна Ханаласулуустарын 4 кылаас уолаттарыгар ыытыллар«Аман өс»күрэх балаһыанньата.

Тэрийээччилэр: «В.Н.Оконешников аатынан Павловскай орто оскуолатын» «Оҕонньор кэпсээнэ» методическай лабораторияхолбоһугун учууталлара.

Сыала: А.Е.Кулаковскай «Вправе ли русские гордиться своим именем» диэн рефератын ааҕан, ырытан баран, Сахабыт сирин киэн туттар дьоннорун сырдатарга, кинилэр тустарынан санааларын этитэргэ иитэр-үөрэтэр эйгэни тэрийии;

Оҕону кыра сааһыттан кинигэни ааҕарга иитии, саха сирин биллиилээх дьоннорунан киэн туттар санааныиҥэрии.

Буолар сирэ: Хаҥалас улууһа, Өктөм сэлиэнньэтэ, Саха Республикатын бастакы президенэ М.Е.Николаев архив бибилэтиэкэтэ, Николаев-киин.

Ыытыллар кэмэ: кулун тутар ый, 2025 сыл

Күрэх кыттааччылара: Мэнэ-Ханалас, Ханалас улуустарын, Дьокуускай куорат Айыы кыһатын 4 кылааһын уолаттара (улуустан 10-нуу уол).

Кыттыы төлөбүрэ: 150 солк

Ирдэбиллэр:

1. Талбыт тиэмэни арыйыы;

2. Литературнай нуорманы тутуһуу, тыл баайа, сахалыы ыраастык саҥарыы;

3. Тылынан санарыы техниката: дикцията, интонацията;

4. Истээччигэ сатаан тиэрдии;

5. Сахалыы таҥас, сценаҕа сатаан туттуу;

6. Бириэмэни сөптөөхтүк туһаныы;

7. Ыйытыктарга септеех эппиэти биэрии;

8. А.Е.Кулаковскай«Вправе ли русские гордиться своим именем?» диэн рефератын ис хоһоонунансуругунан тест ыйытыктарыгар сөпкө эппиэттээһин.

Тиэмэни талан арыйыы, кэпсээһин(бэриллибит алта тиэмэлэргэ биирдии киһини кэпсииргэ бэлэмнэнэн кэлэллэр уонна буолар күнүгэр биири талан кэпсииллэр)

Саҥарыы уһуна – 6 мүн.

Күрэс тиэмэлэрэ:

1. Кэрэни кэрэхсээбит,талааннарын тарҕаппыт биллэр дьоммут (Театр, искусство, культураэйгэтин биллэрбит, киэн араҥаҕа таһаарбыт дьоммут);

2. Спорт үрдүк чыпчаалларыгар тахсыбыт сүдү дьоммут;

3. Үлэ киһини киэргэтэр ( норуот хаһаайыстыбытыгар кылааттарын киллэрбит дьоннор);

4. Үөрэх, наука эйгэтигэр биллэр дьоммут;

5. Урбаан эйгэтигэр бэйэлэрин биллэрбит, ааттарын ааттаппыт дьоммут;

6. Республикабыт сайдарыгар кылааттарын киллэрбит политиктар, салайааччылар.

Күрэс этаптара:

• «Аман өс» күрэх;
• . А.Е.Кулаковскай «Вправе ли русские гордиться своим именем» диэн рефератын ис хоһоонунансуругунан тест толоруу .

Наҕараадалааhын: Кыайыылаахтар грамотанан, анал ааттаах дипломнарынан наҕараадаланаллар.

Билсэр нүөмэрдэр: 89142901376 (Егорова Лариса Львовна), +79142337741 (Осипова Ольга Игнатьевна, Николаев-Киин).